خدمات حسابرسی مالیاتی
مالیات، منبعی است که به دولت‌ها کمک می‌کند تا هزینه‌های خود و خدمات شهروندی را تامین کنند، نقدینگی را کنترل کنند و با افزایش یا کاهش آن، جامعه را به سمت و سوی خاصی سوق دهند. در این میان، حسابرسی مالیاتی یکی از اصلی‌ترین وظایف مدیران سازمان‌هاست. اما بسیاری از افراد با شنیدن لفظ مالیات در کنار حسابرسی، دچار ترس و تردید می‌شوند. درحالیکه این نوع حسابرسی به شرکت‌ها و سازمان‌های مالی کمک می‌کند تا در مشکلات کمتری در پرداخت مالیات داشته باشند. به همین دلیل نیز درک ماهیت حسابرسی مالیاتی، می‌تواند ترس آنها را کمتر کرده و در امور مالیاتی شان نیز کمک کننده باشد.
این مقاله، با هدف کمک به صاحبان مشاغل کوچک نوشته شده تا بهترین راه‌های جلوگیری از بازرسی مالیاتی را یاد بگیرند و بدانند که اگر اخطار حسابرسی مالیاتی را از سازمان امور مالیاتی دریافت کردند، باید چه کاری انجام دهند. پس با ما در ادامه این مطلب همراه باشید تا به بررسی ماهیت و عملکرد حسابرسی مالیاتی بپردازیم و ویژگی‌های آن را نیز مورد بررسی قرار دهیم.
حسابرسی مالیاتی چیست؟
حسابرسی مالیاتی به معنای بازرسی رسمی اداره مالیات در اظهارنامه مالیاتی است که طبق ملاک قانون، توسط مودیان به این سازمان اعلام شده‌است. کشورهای مختلف و حوزه‌های قضایی گوناگون، قوانین و الزامات مختلفی برای پرداخت مالیات دارند و به همین دلیل نیز روند بازرسی مالیاتی در آنها با یکدیگر متفاوت است. اما به طور کلی، مودیان مالیاتی، اظهارنامه مالیاتی خود را همه ساله به سازمان امور مالیاتی تسلیم می‌کنند. با این حال، تسلیم اظهارنامه، به معنای انجام تعهد مالیاتی آنها نخواهد بود. چرا که مودیان مالیاتی ممکن است توسط اداره مالیات تحت فشار قرار گیرند و مجبور به ارائه اسناد مالی به حسابرسان و کارشناسان مالیاتی باشند.
حسابرسی مالیاتی، فرایندی است که در طول آن، سازمان امور مالیاتی به بررسی اطلاعات اظهارنامه مالیاتی شما می‌پردازد تا از صحت و سقم داده‌های گزارش شده، اطمینان حاصل کند. از نظر آماری، شانس انتخاب یک شخص یا مجموعه برای اجرای حسابرسی مالیاتی و بررسی‌های دقیق معمولا کم است، اما برخی عوامل می‌توانند این احتمال را افزایش دهند. با این حال، تدابیری وجود دارند که با اتخاذ آنها می‌توانید احتمال حسابرسی خود و مجموعه یا سازمان خود را به حداقل برسد. بنابراین بهتر است پیش از هر چیز، به بررسی این موضوع بپردازیم که در چه شرایطی، یک شخص یا سازمان تحت حسابرسی مالیاتی قرار می‌گیرد؟
محرک‌های حسابرسی
انواع محرک‌های احتمالی در اظهارنامه‌های مالیاتی، می‌توانند باعث ایجاد سوال و جلب توجه ناخواسته بازرسان در سازمان امور مالیاتی شوند. سازمان امور مالیاتی، از یک سیستم امتیاز دهی هوشمند برای بررسی اظهارنامه‌ها و تجزیه و تحلیل کسورات مالیاتی استفاده می‌کند و اغلب از این سیستم برای تعیین اشخاص یا سازمان‌هایی که به حسابرسی نیاز دارند، استفاده می‌شود.
یکی از مهم‌ترین محرک‌ها، داده‌های نادرست یا اظهارنامه‌های مالیاتی ناقص هستند. به عبارت بهتر، وقتی درآمد به طور کامل گزارش نشود یا ضررهای عملیاتی کسب و کار، غیرمعمول تلقی شوند، ممکن است مشکلات به وجود آید.
سایر عوامل محرک، شامل اشتباهات یا ناهماهنگی در بازدهی‌ها، کسر هزینه‌های تجارتی و افت شدید درآمد گزارش شده، نسبت به سال گذشته است.
کسب درآمد بسیار بالا نسبت به سال قبل نیز می‌تواند یک پرچم قرمز برای سازمان امور مالیاتی باشد. حال اگر مودیان درآمد بالایی نسبت به سال قبل داشته باشند و تلاش کنند تا با کسر مالیات، درآمد هنگفت خود را توجیه کنند، شانس حسابرسی خود را افزایش خواهند داد.
یکی از موارد دیگری که می‌تواند حساسیت سازمان امور مالیاتی را برانگیخته و آن را مجبور به کاوش بیشتر کند، داشتن پول در یک حساب بانکی خارجی است.
جالب است بدانید که بازرسان مالیاتی، توجه بیشتری به کسب و کارهای پرمشغله مانند رستوران‌ها و فروشگاه‌های رفاهی که از معاملات و تراکنش‌های کوچک، دریافتی و درآمد نقدی زیادی ایجاد می‌کنند، دارند!
بیشتر صاحبان مشاغل و سایر مودیان مالیاتی از تصور اینکه باید در جریان حسابرسی و بازرسی مالیاتی، از اظهارنامه مالیاتی خود دفاع کنند، دچار مشکل می‌شوند. اما معمولاً دلایل کمی برای نگرانی وجود دارد. چرا که اغلب حسابرسی‌های مالیاتی به جای جلسات حضوری، از طریق مکاتبات اداری انجام می‌شوند و مابقی موارد نیز در محل کار مودی یا سازمان حل شده‌اند.
چگونه احتمال حسابرسی و بازرسی مالیاتی را به حداقل برسانیم؟
یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش شانس حسابرسی، ثبت دقیق سوابق و داده‌هاست. این کار به شما اطمینان می‌دهد که حتی اگر از سوی سازمان امور مالیاتی، مورد سوال واقع شوید، می‌توانید کسورات، درآمدها و سایر اطلاعات خود و سازمان خود را همراه با مدارک لازم، تصدیق کنید.
شما می‌توانید با ساماندهی سیستم‌های دفترداری برای ایجاد سوابق واضح و دقیق از کلیه معاملات و همچنین حفظ و نگهداری اسناد اصلی مورد استفاده برای حسابداری و تهیه گزارشات مالیاتی نیز احتمال حسابرسی مجموعه خود را کاهش دهید.
استخدام یک نیروی دفتردار در سازمان شما، ممکن است برایتان هزینه بر باشد اما در نهایت این نیروی کمکی، تمامی امور مالیاتی شما را سامان داده و شما را از خطر حسابرسی نجات می‌دهد. کمک گرفتن از یک دفتردار خبره و باتجربه موجب می‌شود تا مسائل مربوط به امور مالیاتی شما، پیش از آن که در اظهارنامه مالیاتی ارائه شوند، مورد بررسی دقیق قرار گیرند. متخصصان حسابداری و دفترداری همچنین می‌توانند اطلاعاتی که به سازمان امور مالیاتی گزارش شده را توجیه کرده و به آنها اعتبار ببخشند.
در صورت دریافت اعلامیه حسابرسی مالیاتی، چه باید کرد؟
اگر شما و یا سازمانتان، نامه یا اطلاعیه‌ای مبنی بر ضرورت اجرای حسابرسی مالیاتی دریافت کنید، بهتر است در همان ابتدای کار با سازمان امور مالیاتی تماس نگیرید. طبیعی است که برخی افراد ادعا می‌کنند که چیزی برای پنهان کردن و ترسیدن ندارند اما باز هم بهتر است کمی صبر کنید و در صورت لزوم با یک وکیل یا نماینده مالیاتی مشورت کنند. مودیان مالیاتی، عموماً ملزم به ملاقات مستقیم با کارشناسان سازمان امور مالیاتی نیستند. اما بررسی پرونده مالیات دهندگان برای مشاغل کوچک نیز معمولاً به سرعت پایان نمی‌یابد و حل آن اغلب حداقل شش ماه تا یک سال به طول خواهد انجامید.
چه مواردی در حسابرسی‌های مالیاتی مورد بررسی قرار می‌گیرند؟
حسابرسان و کارشناسان سازمان امور مالیاتی، در جریان حسابرسی‌های مالیاتی مودیان به بررسی مواردی همچون
- میزان درآمد و هزینه
- تطابق میان حساب‌ها و اسناد مالی
- لیست کامل واردات و صادرات
- صورت گردش مواد اولیه و کالا
- بهای تمام شده کالا و خدمات
- دارایی‌های ثابت
- میزان خسارت‌های شعبات
- تعدیلات سالانه (سنواتی)
- شرح معاملات با اشخاص ثالث
- مالیات تکمیلی
- حقوق‌ها و دستمزدها
می‌پردازند.
چه مدارکی باید در جریان حسابرسی مالیاتی، در اختیار حسابرسان قرار گیرد؟
مودیان مالیاتی و مدیران سازمان‌ها، باید پیش از اجرای فرایند حسابرسی، برخی اسناد و مدارک را در اختیار کارشناسان سازمان امور مالیاتی قرار دهند. برخی از این اسناد و مدارک عبارتند از:
- ترازنامه، شرح سود و زیان و تمامی اظهارنامه‌های مالیاتی
- فهرست دفاتر قانون حسابداری در سال مالی مورد نظر
- لیست دقیق واردات و صادرات با ذکر کامل مشخصات
- لیست معاملات مشارکتی و یا مضاربه‌ای و تمامی اطلاعات مرتبط با آنها
- شرح کامل قراردادهای خرید یا اجاره
- تمامی مدارکی که پیشتر در قالب اسناد حسابرسی به سازمان مالیات تسلیم شده‌اند
- اسناد و صورت‌های حقوق‌ها، دستمزدها و مالیات تعیین شده برای آنها به همراه شرح پرداخت‌های مالیاتی مربوط به آنها
- جزئیات و اطلاعات دقیق مالیات تکلیفی و معافیت‌های مالیاتی
انواع حسابرسی مالیاتی
حسابرسی مالیاتی، دارای انواع گوناگونی است و هر یک از آنها نیز خصوصیات ویژه‌ای دارند. به عبارت بهتر، تمامی انواع حسابرسی مالیاتی یکسان نیستند و موردی که شما با آن روبرو می‌شوید به وضعیت شما، آنچه که سازمان امور مالیاتی از اظهارنامه مالیاتی شما بدست آورده کرده و مواردی که برای حل این مشکل لازم هستند، بستگی دارد. برخی از انواع حسابرسی‌های مالیاتی که معمولاً توسط ماموران سازمان امور مالیاتی انجام می‌شوند، عبارتند از:
حسابرسی مکاتبه‌ای
در این حسابرسی، شما یک سفارش یا نامه مستقیم از سازمان امور مالیاتی دریافت خواهید کرد که در آن از شما خواسته شده تا توضیحات یا اسنادی را برای کارشناسان این سازمان ارسال کنید تا آنها را در تشخیص صحت و سقم اطلاعات گزارش شده در اظهارنامه مالیاتی شما، یاری دهد. این روش، متداول‌ترین نوع حسابرسی است و عموماً در شرایطی که سطح مشارکت خیرخواهانه شما در مقایسه با درآمد شما بالا باشد، این نامه را دریافت خواهید کرد. اگر ماموران اداره مالیات از اسناد یا توضیحات ارائه شده، راضی باشند و پاسخ خود را به درستی دریافت کرده باشند، حسابرسی را در همین مرحله متوقف می‌کنند. اما اگر توضیحات ارائه شده، راضی کننده نباشد، ممکن است تصمیم به اجرای دیگر انواع حسابرسی بگیرند.
حسابرسی دفتری
در اظهارنامه مالیاتی شما موضوعاتی وجود داشته باشد که با حسابرسی مکاتبه‌ای برطرف نشوند و یا کارشناسان سازمان امور مالیاتی، نتیجه راضی کننده‌ای را از حسابرسی مکاتبه‌ای بدست نیاورده باشند. بنابراین شما سرنخ‌هایی از آنچه که به دنبال آن هستند در دست دارید. در این شرایط شما در یک دفتر امور مالیاتی، با یک بازرس مالیاتی ملاقاتی حضوری خواهید داشت و بهتر است علاوه بر همراه داشتن اسناد تکمیلی خود، برای پاسخگویی به سوالات کارشناسان نیز آماده باشید.
حسابرسی میدانی
این نوع حسابرسی، در یک جلسه حضوری با حسابرس سازمان امور مالیاتی صورت می‌گیرد. در این حالت، حسابرسان می‌توانند به دفتر وکیل مالیاتی و یا محل کار شما مراجعه می‌کنند تا جزئیات اظهارنامه مالیاتی شما را مورد بررسی و کنکاش قرار دهند.
حسابرسی رعایت و انطباق عملکرد مودی
این نوع حسابرسی، زمانی صورت می‌گیرد که حسابرسان سازمان امور مالیاتی، تمامی موارد و رویدادهای زندگی شما که ممکن است بر بر درآمد مشمول مالیات شما تأثیر بگذارد را بررسی کنند. این نوع حسابرسی، به ندرت رخ می‌دهد و ممکن است از مودی خواسته شود تا مدارکی همچون شناسنامه، سند ازدواج و دیگر اسناد شخصی خود را به حسابرسان نشان دهد. این کار با این هدف انجام می‌شود که کارشناسان و حسابرسان بتوانند از مالکیت شما بر این مدارک اطمینان حاصل کنند.
نحوه اجرای حسابرسی‌های مالیاتی
برای اجرای حسابرسی، باید کارشناسان سازمان امور مالیاتی به انجام مراحل زیر بپردازند:
- امکان بررسی امور حسابرسی از طریق دفاتر روزانه، کل و دارایی
- تعیین تعداد نیروی انسانی و زمان لازم برای برای اجرای حسابرسی (با توجه به حجم حساب‌ها و مبادلات شرکت)
- شروع فرایند حسابرسی و تعیین اینکه آیا تمامی گزارشات و اسناد مالی آن سازمان از شفافیت و اعتبار لازم برخوردار هستند یا خیر؟
- انجام تجزیه و تحلیل‌های لازم
- تهیه و ارائه گزارشات بدست آمده از حسابرسی
- و در نهایت، تعیین هزینه زمانی و مادی برای اجرای حسابرسی
توجه کنید که نحوه اجرای حسابرسی مالیاتی، با دستورالعمل آن که توسط اداره دارایی کل کشور، در وب‌سایت این سازمان ارائه شده، متفاوت است. شما می‌توانید بندهای مختلف این دستورالعمل‌ها را در سایت سازمان امور مالیاتی مطالعه کنید.
مزایای انجام حسابرسی مالیاتی کدامند؟
- تهیه داده‌ها و اطلاعات معتبر نسبت به سطح مالی شرکت یا سازمان می‌تواند دید مدیران آن سازمان را نسبت به شرایط فعلی تکمیل کرده و در تعیین سرنوشت سازمان نقش اساسی داشته باشد.
- تعیین میزان دقت در اطلاعات و اسناد مالی سازمان
- کمک به برطرف کردن مشکلاتی که از دیرکرد در پرداخت مالیات سازمان بوجود می‌آیند و ارائه راه حل‌های قانونی برای آنها
- کمک به شناخت وضعیت مالیاتی سازمان برای استفاده از معافیت‌ها و تخفیف‌ها
به طور کلی، اجرای صحیح هرگونه حسابرسی از جمله حسابرسی مالیاتی، تجزیه و تحلیل دقیق امور مالی و اقتصادی یک شرکت را به دنبال دارد و با ارائه آموزش‌های لازم به پرسنل سازمان، کلیت مجموعه را در راستای تعیین مقررات مالیاتی، ارائه گزارشات حسابرسی و نگهداری اسناد مالیاتی یاری می‌کند. بنابراین حضور حسابرسان مالیاتی در شرکت‌ها و سازمان‌ها مزایای بی‌شماری را برای آن مجموعه فراهم می‌آورد.
ماهیت حسابرسی مالیاتی
در این مطلب به بررسی ماهیت حسابرسی مالیاتی پرداختیم و دیدیم که یکی از نگرانی‌های بسیاری از مودیان، این است که توسط سازمان امور مالیاتی، مورد حسابرسی قرار گیرند. حسابرسی مالیاتی، به معنای بررسی اظهارنامه مالیاتی یک سازمان یا فرد برای بررسی صحت گزارش صحیح اطلاعات مالی است. امروزه، حسابرسی مالیاتی به یکی از ارکان مهم در تعیین وضعیت شرکت‌ها و سازمان‌های مالی تبدیل شده‌است. بدین ترتیب، مدیران این قبیل سازمان‌ها نیز برای دستیابی به چشم اندازی کامل و مناسب از کسب و کار و آینده سازمانشان، به توانایی‌ها و قدرت حسابرسان مالیاتی نیازمندند.
اگر شما نیز دارای کسب و کار و یا سازمان گسترده‌ای هستید و قصد دارید تا با گام برداشتن در راستای اهدافتان، آینده شغلی خود را به بهترین شکل رقم بزنید، باید از حسابرسان مالی کمک بگیرید. پس فرصت را از دست ندهید و همین حالا درخواست استفاده از خدمات حسابرسی موسسه اندیشه تراز مهام را در وب‌سایت این مجموعه ثبت کنید.
برای انجام خدمات حسابرسی و دریافت مشاوره می‌توانید با کارشناسان حسابداری موسسه اندیشه تراز مهام در تماس باشید.
خدمات حسابداری ما شامل ارائه خدمات حسابرسی در تهران و کرج و همچنین اعزام حسابرس و اعزام حسابدار در تهران و کرج بوده و شما می‌توانید بهترین نوع خدمات مالی را با توجه به نیاز شرکت خود دریافت نمایید.
ما با تمرکز بر روی نیازهای کسب و کار شما، بهترین خدمات مالی و حسابرسی را درتهران و کرج به شما ارائه خواهیم داد تا برای شرکت، سازمان و یا موسسه شما کارگشا باشد.